Sundjata geeft, samen met het Platform Vrouwen en Duurzame Vrede, trainingen en lezingen over religie als inspiratiebron voor Vrede en Verzoening.
Religie en godsdienst wordt vaak gezien als bron van conflict. Vrouwenvredesactivistes benadrukken dat religie als bindend en verzoenend element kan bijdragen aan eenheid over verschillen heen. Dit project schoolt vrouwen om hun eigen traditie (christendom / islam) te zien als ondersteunende kracht voor hun leiderschap in vredesbewegingen.
Fase 1: ontwikkeling training in Nederland voor activistes voor vrede in Afrikaanse landen en bekendheid door het NVR katern Een nieuwe kijk op religie en vrouwelijk leiderschap, zie ook actueel 2014.
Fase 2: uitvoering van het ontwikkelde programma in Afrikaanse landen, te beginnen in Congo, zie actueel 2016
Achtergrond
Binnen de Nederlandse context wordt vaak gesproken over religie als bron van conflict. In voorbeelden die worden genoemd, wordt gerefereerd aan de patriarchale basis van religies, waarbij machtshebbers gebruik maken van religie om hun persoonlijke (economische of politieke) machtsposities te versterken.
Religieuze instituten worden meestal door mannen gedomineerd, waardoor vrouwen nauwelijks zeggenschap hebben over de interpretatie en betekenisgeving van het geloof of de geloofsteksten. Ook de positiebepaling van religieuze instituten m.b.t. oorlog en vrede en die over de maatschappelijke rol van vrouwen en mannen wordt overwegend door mannen bepaald.
Vaak worden argumenten die ontleend worden aan religie, gebruikt om vrouwen er van te weerhouden publieke en politieke rollen op zich te nemen en maatschappelijke weerstand te creëren tegen vrouwen op leiderschapsposities. Dit speelt nog extra op het terrein van oorlog en vrede: dit wordt meestal bij uitstek als een mannenzaak gezien, waar vrouwen geen bemoeienis mee zouden moeten hebben.
In de laatste ontwikkelingen in de Arabische landen wordt dit opnieuw duidelijk: hoewel vrouwen leidersrollen vervulden tijdens de politieke omwentelingen worden momenteel aan religie/cultuur – ontleende argumenten opgevoerd om vrouwen van leiderschapsrollen uit te sluiten en hun maatschappelijke invloed te beperken.
Tegelijkertijd is bekend dat –wereldwijd- veel activisten (zowel mannen als vrouwen) die op (inter-) nationale posities bijdragen aan vredesopbouw, hun inspiratie, hun hoop en hun doorzettingsvermogen mede aan hun religie ontlenen.
Oók in regio’s waar religie wordt ingezet als instrument ter beperking van de maatschappelijke rol van vrouwen, geldt dat vrouwen ( en mannen) hun religie tegelijkertijd ervaren als een bron van inspiratie én als een bron van beperking van vrouwenvredeswerk.
Vrouwenvredesactivistes benadrukken dat religie als bindend en verzoenend element kan bijdragen aan eenheid over verschillen heen.
Project religie als kracht
Over de verwevenheid van oorlog, vrede, religie en vrouwelijk leiderschap zijn o.a. door Women Peace Project (een wereldwijde vrouwen-vredesbeweging, onderdeel van IFOR) een aantal onderzoeken gedaan: zie hiervoor de website van WPP 2011 May 24 Pack.
Religieuze teksten zijn multi-interpretabel. De persoon die interpreteert speelt daardoor een grote rol. Binnen alle religies hebben vrouwelijke en mannelijke activisten vormen van “bevrijdingstheologie” of “feministische theologie” ontwikkeld, zij hebben deze visies verspreid en hun strijd hierop gebaseerd.
Binnen deze stromingen worden enkele specifieke elementen uit de religie benadrukt: opstaan tegen onrecht van machtigen tegen degenen die maatschappelijk minder macht hebben, gelijkheid van alle mensen en de belangrijke leidersrollen van vrouwen in de opbouw van rechtvaardige samenlevingen.
In 2012 is een project ontwikkeld en zijn fondsen verworven bij Oxfam Novib, PIN en het Catherina Halkes fonds om trainingen op te zetten, lezingen te organiseren en een katern uit te geven voor Islamitische en Christelijke vrouwen.
Die aspecten van de 5 wereldreligies die vrouwen ondersteunen in de legitimering van hun rol als vrouwenvredesactivist op publiek en politiek niveau staan in het project centraal.
Het project heeft als doel dat:
• het culturele draagvlak voor leiderschap van vrouwen voor vredeswerk op maatschappelijk en politiek niveau, bij een brede groep vrouwen en mannen in Nederland vergroot wordt;
• vredesactivistes de instrumenten in handen krijgen om zich te verdedigen tegen onderdrukkende interpretaties van de religieuze teksten van hun eigen en andere religies;
• het Nederlandse draagvlak voor ondersteuning van het internationale (vrouwen-) vredeswerk wordt versterkt.
Het prject draagt er aan bij dat:
• een halt wordt toeroepen aan het goedpraten van de uitsluiting van vrouwen van besluitvormende posities op basis van culturele/ religieuze argumenten;
• het begrip tussen de diverse groepen vrouwenvredes-activistes onderling worden versterkt. Dit geldt zowel tussen de groepen allochtone vrouwen die uit dezelfde conflictregio komen (zoals de christelijke en moslimvrouwen uit de Molukken), maar ook voor de christelijke vredesactivistes en de moslim-vredesactivistes uit diverse landen;
• dat een bredere doelgroep wordt geïnformeerd over religie en vredeswerk van vrouwen.
Het specifieke van dit programma is dat het maatschappelijk draagvlak creëert voor vrouwelijk leiderschap op het gebied van Vrede en Verzoening via een ingang die in de Nederlandse Vrouwenvredesbeweging weinig meer wordt gebruikt.
Actueel
Onder Actueel 2014 en Actueel 2016 vindt u verslagen van de trainingen en het project.